Veel ouders vragen zich af: is een fopspeen goed of slecht voor je baby? Een terechte vraag! Een fopspeen – ook wel speentje of tutje genoemd – kan een geruststellend hulpmiddel zijn voor je kleintje. Maar wanneer gebruik je hem? En waar moet je op letten bij het schoonmaken of kiezen van de juiste speen? In deze blog zetten we alles op een rijtje.
Fopspeen: wel of niet?
Een fopspeen kan een rustgevend effect hebben, zeker bij baby’s met een sterke zuigbehoefte. Veel baby’s vinden troost in sabbelen, ook als ze geen honger hebben. Tijdens het slapen, in de auto of bij overstimulatie helpt een speentje om tot rust te komen.
Ook voor prematuur geboren baby’s wordt een speen soms aangeraden. Het sabbelen kan helpen bij het trainen van de zuig- en slikreflex.
Sommige ouders merken dat het zuigen op een speentje ook helpt bij lichte krampjes – het kan een ontspannend effect hebben op het buikje.
Let wel op: een fopspeen is een hulpmiddel, geen oplossing voor huiltjes door honger, krampjes of een volle luier. En gebruik hem het liefst met mate – zo voorkom je dat je kindje er te afhankelijk van wordt.
Fopspenen en borstvoeding: gaat dat samen?
Ja, maar let op het moment van introductie. Geef je borstvoeding? Wacht dan het liefst een paar weken – meestal rond de 4 weken – tot de borstvoeding goed op gang is. Zo voorkom je ‘speenverwarring’.
Zijn fopspenen slecht voor het gebit?
Niet per se. Het is vooral belangrijk hoe lang en hoe vaak je een speen gebruikt. Langdurig en veelvuldig gebruik (ver na 18 maanden) kan het risico op scheefstand van tanden vergroten, vooral als de speen niet goed past bij de mondontwikkeling van je kindje. Daarom adviseren experts om het gebruik uiterlijk tussen 1,5 en 2 jaar af te bouwen.
Orthodontische spenen
Orthodontische fopspenen zijn speciaal ontworpen om de natuurlijke vorm van het gehemelte te volgen en zo min mogelijk druk uit te oefenen op het tandvlees, het gehemelte en de kaak. Te veel of langdurige druk op het gehemelte – bijvoorbeeld door een harde of slecht passende speen – kan leiden tot vervorming.
Denk hierbij aan een versmalling van het gehemelte, waardoor er minder ruimte ontstaat voor doorkomende tandjes. Dit kan uiteindelijk leiden tot scheefstand van tanden of problemen met de kaakstand. Een goede orthodontische speen verdeelt de zuigdruk beter en helpt zo om de natuurlijke vorm van de mond te ondersteunen.
De Animal Faces spenen van Dr. Brown’s zijn ontwikkeld in samenwerking met orthodontisten en bevatten een zuigvrij luchtkanaal dat de druk op het gehemelte verlaagt. Het zachte uiteinde beweegt mee met de zuigreflex, wat zorgt voor minder belasting van het mondje. Ze zijn beschikbaar in schattige printjes, zoals een luiaard of een egeltje. Hoe leuk is dat?
Siliconen of natuurrubber?
De meeste fopspenen zijn gemaakt van siliconen of natuurrubber (latex). Beide materialen hebben hun eigen voor- en nadelen:
Siliconen spenen zijn stevig, geurloos, vormvast en hygiënisch. Ze blijven goed in model, ook bij langdurig gebruik, en zijn gemakkelijk te steriliseren. Dit zorgt voor een consistente en voorspelbare zuigervaring.
Natuurrubber spenen zijn zachter en flexibel, en worden gemaakt van natuurlijk materiaal. Wel kunnen ze na verloop van tijd groter worden of vervormen, wat extra druk op het gehemelte of de kaak kan geven – vooral als je het speentje niet op tijd vervangt.
Welke je ook kiest: vervang de speen regelmatig (ongeveer elke 6 weken of eerder bij beschadiging), en let erop dat je kindje comfortabel kan sabbelen zonder overmatige zuigkracht.
Let op materiaalveiligheid
Controleer of het product vrij is van BPA, PVC, weekmakers en andere schadelijke stoffen. Kies bij voorkeur voor spenen die voldoen aan de Europese veiligheidsnormen (EN 1400) – zo weet je zeker dat het materiaal geschikt is voor dagelijks gebruik in het mondje van je baby.
Wanneer fopspeen vervangen?
Gebruik je dagelijks een fopspeen? Dan is het belangrijk om deze elke 6 weken te vervangen – of eerder bij beschadigingen. Een beschadigde speen kan onveilig zijn of ongemak veroorzaken. Let op scheurtjes, kleefresten of een plakkerig oppervlak.
Hoe maak je een fopspeen schoon?
Hygiëne is essentieel bij speentjes. Zo doe je dat veilig:
- Voor het eerste gebruik: altijd steriliseren.
- Dagelijks schoonmaken: afspoelen met warm water (alle Dr. Brown’s spenen zijn ook vaatwasserbestendig).
- Regelmatig uitkoken bij pasgeboren baby’s of als je kindje ziek is: leg de speen 5 minuten in een pannetje kokend water. Laat goed afkoelen en knijp eventueel het water eruit voordat je hem aan je baby geeft.
Lees meer over veilig uitkoken en steriliseren in onze blog.
Conclusie: is een fopspeen goed of slecht voor je baby?
Een fopspeen is niet slecht voor je baby – mits je hem op een bewuste manier gebruikt. Het is een fijn hulpmiddel om troost te bieden bij zuigbehoefte, slaapproblemen of onrust. Let daarbij op een paar belangrijke punten:
Gebruik de speen niet te vaak of te lang, kies voor veilige materialen (vrij van BPA en andere schadelijke stoffen), en vervang de speen regelmatig.
Ook de vorm speelt een rol. Een goed ontworpen speen – bijvoorbeeld symmetrisch of orthodontisch – helpt om druk op het gehemelte en de kaak te beperken. Zo voorkom je problemen met het gebit of de mondontwikkeling op latere leeftijd. En ken je onze HappyPaci’s al? De vorm is gelijk aan de Dr. Brown’s flesspeen met een smalle hals, wat een extra vertrouwd gevoel geeft.